Yas, bir kayıp ya da köklü değişim sonrası bireyde oluşan duygusal, davranışsal, bilişsel ve fizyolojik tepkimeleri tanımlayan bir süreçtir. Ölüm, boşanma, ayrılık, göç gibi çeşitli yaşam olayları bu süreci tetikleyebilir. Herkesin yas süreci farklı gelişse de, bu süreç genellikle üzüntü, acı, suçluluk gibi karmaşık duyguları beraberinde getirir. Yas sürecinin sağlıklı bir şekilde atlatılması ve normal yaşama en kısa süre içinde uyum sağlanması için uygulanabilecek bazı etkili teknikler mevcuttur. İşte yas sürecine yardımcı olabilecek yöntemler:
- 1. Kendine İzin Vermek: Kayıp veya değişim sonrası hissedilen yas, derin ve içe kapanık duygular yaratabilir. Ancak, bu duyguların doğal olduğunu kabul etmek ve kendine izin vermek, süreci daha kolay atlatmanıza yardımcı olacaktır. Üzüntü, suçluluk, çaresizlik gibi duyguların geçici olduğunu kabullenmek, yasla başa çıkmada etkili bir başlangıçtır.
- 2. Zamana Bırakmak: “Zaman her şeyin ilacıdır” ifadesi, yas süreci için son derece doğrudur. Başlangıçta yoğun olan duygular zamanla daha kabullenilebilir hale gelir. Bu nedenle, kendinize zaman tanımak ve duygularınızı yaşamak en sağlıklı yaklaşımdır. Ancak, sürecinizi başkalarıyla kıyaslamaktan kaçınmalısınız; çünkü yas süreci kişiden kişiye değişir.
- 3. İzolasyona Dikkat Etmek: Yas sürecinde kendinizi izole etmek, duygularınızı işlemenize yardımcı olabilir. Fakat aşırı izolasyon, ihtiyaç duyduğunuz desteği almanızı engelleyebilir. Bu nedenle, izolasyonu dengeli bir şekilde yönetmek önemlidir.
- 4. Duyguları Paylaşmak: Duygulara teslim olmak kadar, içe atmak da sağlıksız bir durumdur. İçinizde biriken duygular, başka alanlarda kendini gösterebilir. Bu yüzden, yaşadığınız duyguları aile, arkadaşlar, destek grupları veya meslektaşlarla paylaşmak daha sağlıklıdır. Bu, kaybı anlamanızı ve sürecin üstesinden gelmenizi kolaylaştırır.
- 5. Dengeli Beslenmek: Yas sürecinde, temel ihtiyaçları karşılamak oldukça önemlidir; bunun başında beslenme gelir. Yas, yeme içme alışkanlıklarını olumsuz etkileyebilir. Bu durumu önlemek için sağlıklı ve dengeli beslenmek gerekir. Yeterli besin almak, enerji, mutluluk ve sağlık hissi verebilir.
- 6. Düzenli Egzersiz Yapmak: Düzenli egzersiz, yas sürecinde yardımcı olabilecek alışkanlıklardan biridir. Egzersiz, mutluluk hormonu salgılar ve zindelik sağlar. Ayrıca, başka bir şeye odaklanarak olumsuz düşüncelerden uzaklaşmanıza yardımcı olur.
- 7. Uyku Düzeni Sağlamak: Yasla mücadelede kendinize iyi bakmak ve fiziksel sağlığınıza özen göstermek önemlidir. Düzenli ve sağlıklı uyku alışkanlığı edinmek, zihnin ve bedenin yenilenmesine yardımcı olur. Uyku eksikliği, depresyon, halsizlik gibi sorunlara yol açabilir.
- 8. Öz Bakımı Aksatmamak: Kişisel hijyen ve bakım, stres hormonlarını azaltarak hem fiziksel hem de zihinsel rahatlama sağlar. Yas sürecinde kişisel bakımın aksatılması, durumu daha da zorlaştırabilir. Günlük bakımını sürdürmek, iyileşme sürecinin bir göstergesidir.
- 9. Kabullenme Sürecine Odaklanmak: Kabullenme, yas sürecinin en zorlayıcı aşamalarından biridir. Suçluluk ve kızgınlık gibi duygularla başa çıkmak zor olabilir. Ancak, sürecin doğal olduğuna inanmak, kabullenmeyi kolaylaştırabilir.
- 10. Hedefler Belirlemek: Yas sürecinde hayata devam etmek için çaba sarf etmek önemlidir. Duyguların kabulüyle birlikte, yeni bir normal yaratmak ve hayata devam etmek için yeni hedefler belirlemek motive edici bir kaynak olabilir.
- 11. Neler Hissettiğini Fark Etmek: Duygularınızı anlamak, yas sürecini daha sağlıklı bir şekilde atlatmanıza yardımcı olur. Üzüntü, öfke, hayal kırıklığı gibi hisleri tanımak ve kabullenmek, gereken desteği bulma açısından önemlidir.
- 12. Hayatı Kutlamak: Geçmişi unutmamak, aksine onu hatırlamak ve geleceği buna göre yaşamak önemlidir. Sevdiklerinizle vakit geçirmek, anılar biriktirmek ve onları paylaşmak, hayatı kutlamanın güzel yollarıdır.
- 13. Profesyonel Destek Almak: Yasın yarattığı etkileri anlamak ve yönetmek için uzman desteği almak faydalı olabilir. Bazen sosyal çevredeki destek yeterli gelmeyebilir. Uzman yardımı, yas sürecinin sağlıklı bir şekilde atlatılmasına yardımcı olabilir.
Yas sürecinde duygularımızı anlamlandırmak ve bununla başa çıkabilme yollarını keşfetmek için ‘Gençler Nasılız?’ mini dizisini hemen izleyebilirsiniz!
